لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 27 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
مقدمه
با توجه به خصوصیات متفاوت اقتصادی، اجتماعی کشورهای صنعتی پیشرفته و کشورهای کمتر توسعه یافته، در ادبیات مربوط به بودجهریزی به این دو گروه از کشورها جداگانه اشاره شده است. کاربرد سیاست مالی در کشورهای صنعتی با کاهش بیکاری به وسیله ایجاد تحرک در تقاضا از طریق کسری بودجه بوده است. در دورههایی که تقاضا در سطح پایینی قرار دارد. کشورهای صنعتی با منابع تولیدی عاطل از جمله تجهیزات سرمایهای و نیروی انسانی روبرو هستند. در این گونه مواقع سیاست مالی با ایجاد تحرک لازم در تقاضا میتواند اثرات دوری را به حداقل برساند.
در کشورهای در حال توسعه مشکل حادتر است. در این کشورها بیکاری دوری نبوده بلکه ساختاری است، و استفاده از سیاستهای مالی برای ایجاد قدرت خرید بیشتر موجب افزایش قیمت و واردات خواهد شد. علاوه بر این کشورهای در حال توسعه با مشکل عدم ثبات کوتاه مدت ناشی از عواملی چون کشت نامطلوب در بخش کشاورزی، کاهش قیمت کالاهای صادراتی و نظایر آن روبرو هستند. لذا، نقش سیاست مالی در این کشورها علاوه بر نقش متعارف آن، ایجاد رشد اقتصادی و افزایش نرخ بهرهبرداری از ظرفیتهای موجود تولیدی است. در این کشورها به دلیل ضعف بازارهای مالی، وجود بخشهای غیرپولی در اقتصاد و همچنین نقش عمده دولت در فرآیند تولید، از سیاستهای پولی استفاده کمتری میشود.
تفاوتهای مربوط به کاربرد سیاستهای مالی لزوماً ارتباطی با کاربرد نظامهای بودجهریزی ندارد. شمار زیادی از کشورهای در حال توسعه از نظام بودجهریزی کشورهای استعماری سابق (انگلیس و فرانسه) و همچنین نظامهای بودجهریزی کشورهای آمریکای لاتین (که مخلوطی از نظام بودجهریزی فرانسه و انگلیس است) استفاده میکنند. به همین دلیل است که بررسیهای بعمل آمده در زمینه نظام بودجهریزی به جای اشکالهای فنی، بیشتر اشاره به عوامل اداری- تشکیلاتی داشتهاند. "کایدن و وایلدافسکی" در بررسی که در این زمینه کردهاند، کشورهای فقیر را کشورهایی با مشکلات بودجهای خاص تلقی کردهاند. آنها کشورهای فقیر را کشورهای با درآمد سرانه کمتر از 900 دلار، سطح پایین تجهیز منابع، بدون حساب بودن هزینهها و نظام اداری ضعیف دانستهاند. - Naomi Caiden and Aaron Wildavsky, “Planning in Poor countries”, John Wiley and Sons, New York, 1974.
بررسیهای تجربی که در این زمینه بعمل آمده است، نشان داده که تفکیک فوق در بسیاری موارد قابل تعمیم نیست و شمار زیادی از کشورها علیرغم داشتن درآمد سرانه کمتر از 900 دلار، از نظر بودجهای ضعیف نیستند و حتی بعضی از آنها با مازاد بودجه مواجه هستند. از دیدگاه تجهیز منابع نیز در بعضی از کشورهای موسوم به فقیر، نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی بیشتر از 20 درصد میباشد. تجزیه شوکهای اول و دوم نفتی نیز نشان داده است که تورم، وابستگی و افزایش مستمر کسری بودجه مشکلاتی است که در بین تمامی کشورها مشترک میباشد و اختصاص به گروه خاصی از کشورها ندارد. لذا، برای قایل شدن تفکیک بین کشورها باید به دنبال ضوابط دیگری بود. یکی از ضوابطی که در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است، نوع هزینههای بودجه و برخی از وجوه نهادی آنها است. بدین منظور هزینهها به 4 گروه تقسیم شده است: (1) فعالیتهای عمومی سنتی و برخی امور حاکمیتی (دفاع، آموزش، بهداشت و...)، (2) فعالیتهای صنعتی و بازرگانی دولت، (3) پرداختهای انتفاعی به بخشهای تولیدی (صنایع و کشاورزی و...) و (4) پرداختهای انتقالی به خانوارها و افراد، نقش هر یک از اقلام فوق بستگی به بینش سیاسی دولت و جایگاه ساز و کار بازار در اقتصاد دارد. ویژگیهای خاص زیر را میتوان برای کشورهای مختلف در ارتباط با معیارهای فوق بیان کرد:
2
به دلیل وجود نظام مستقر تأمین اجتماعی، در کشورهای صنعتی و بعضی از کشورهای در حال توسعه آمریکای لاتین، سهم هزینههای انتقالی به خانوارها و افراد بیشتر از سایر کشورها است.
نسبت مخارج مربوط به فعالیتهای بازرگانی و صنعتی به کل هزینهها در کشورهای در حال توسعه بیشتر است، زیرا در این کشورها دولت نقش عمده را در توسعه اقتصادی دارد.
به دلیل دخالت مستقیم دولت در ارایه خدمات اجتماعی، سهم هزینههای آموزشی و بهداشتی در کشورهای در حال توسعه بیشتر است.
در مورد هزینههای دفاعی، با توجه به ماهیت آن تفکیک خاصی را نمیتوان بین کشورها قایل شد. تفاوتهای نهادی بین کشورها عمدتاً در ارتباط با تدوین برنامههای توسعه است. بیشتر کشورهای در حال توسعه اقدام به تهیه برنامههای میان مدتی کردهاند که سیاستهای مالی آنها در چارچوب این برنامه تهیه میگردد. کشورهای صنعتی عموماً دارای برنامههای عمرانی نیستند، ولی هزینههای خود را از طریق روشهای پیشرفته بودجهبندی و استفاده از الگوهای خاص هزینهای برآورد میکنند.
3
روند اصلاحات
اصلاحات بودجهبندی در اوایل قرون نوزدهم میلادی عمدتاً به منظور افزایش توان حسابدهی حکومتهای پیرو دموکراسی اجتماعی و یا اعمال کنترل بیشتر در رژیم های شبه پادشاهی اعمال میشد. توجه قانونگذاران به تدریج از مالیاتبندی به تخصیص هزینههای عمومی معطوف شد. کوششهای اولیه در کشور بریتانیای کبیر در راستای هدف تهیه چارچوبی برای افزایش توان پاسخگویی مالی دولت بود. انضباط مالی و صرفه جویی از طریق دستورالعملهایی که توسط دستگاه مرکزی اعلام میشد، باید رعایت میگردید. دستگاه مرکزی فعالیت خاصی که نیاز به هزینه داشته باشد نداشت و فقط باید کنترل میکرد وجوه تعیین شده در محل اصلی خود به مصرف برسد. از سوی دیگر دستگاههای مصرف کننده، فعالیتهای خاصی داشتند که آنها را میبایست در چارچوب ضوابط تعیین شده توسط دستگاه مرکزی انجام میدادند. چندی بعد وظایف حسابداری و حسابرسی ضروری تشخیص داده شد و دستگاههای خاصی بدین منظور مشغول به کار شدند.
نظام بودجهریزی فرانسوی با درجه تمرکز بیشتری توسعه یافت. واحد خزانهداری دارای مسئولیت تمامی امور مربوط به نظارت، ممیزی، بازرسی، راهنماییهای مستقیم و غیرمستقیم و تهیه ضوابط و مقررات بود. در این نظام، ذیحسابانی در هر یک از دستگاههای اجرایی و گروهی از حسابداران مسئول رسیدگی به عملکرد درآمدها و انجام هزینهها و بازرسانی برای رسیدگی به اجرای تمامی فعالیتها، پیشبینی شده بود.
توسعه نظامهای فوق دو نتیجه مهم و ماندگار داشت. اول، ایجاد یک دستگاه مالی مرکزی در داخل دولت و دوم رشد خدمات مالی دولتی. البته تمرکز امور در یک دستگاه مرکزی منجر به مشکلاتی میشد که مهمترین آن ممانعت از رشد و توسعه مدیریت مالی در دستگاههای اجرایی بود. وجود یک دستگاه مرکزی مالی پرقدرت در جریان جنگ اول جهانی بطور جدی مورد سوال قرار گرفت. این مشکل به خصوص در کشورهایی که نقش برابری برای قوای مجریه و قانونگذاری قایل بودند قابل مشاهده بود. تلاشهایی که برای حل این مشکل به عمل آمد منجر به ایجاد دفاتر بودجه اجرایی و تفویض اختیارهای بیشتر به دستگاههای مصرف کننده در اوایل دهه 1920 در کشور آمریکا شد. مقارن این تحولات در کشور انگلیس نیز در جهت تمرکز مالی بیشتر، اختیارهای بیشتری به دستگاههای مصرف کننده تفویض شد.
اصلاحات دوره 1960-1930
4
رکود اقتصادی سالهای 1930 منجر به مجموعه مشکلات جدیدی شد. برای مواجهه با مشکل برقراری تراز بودجه، اصلاحاتی در جهت ایجاد نظام بودجه دوگانه به عمل آمد و هزینههای جاری و سرمایهای تفکیک گردید. هدف این اصلاح، که به خصوص در کشورهای اسکاندیناوی انجام شد، ایجاد یک بودجه سرمایهای بود که فقط از طریق استقراض تأمین مالی شده و داراییهای حاصل از آن دارای طول عمر بیشتری بوده و قادر به ایجاد درآمد و در نتیجه بازپرداخت هزینههای وام اخذ شده در آینده باشد. ایجاد بودجه سرمایهای تاثیر بسزایی در ساختار بودجه برای سالیان متمادی است. در همین سالها اقدامهایی در جهت تفکیک عملیات بالای خط و پایین خط بودجه، ایجاد بودجه عادی و خاص، تفکیک هزینههای مستمر و غیرمستمر و ایجاد بودجههای توسعهای به عمل آمد.
ایجاد بودجه سرمایهای در کشورهای در حال توسعه، یکی از ویژگیهای اساسی بودجه دولت را تغییر داد، که آن امکان استفاده از وجوه پروژههای سرمایهای در دوره زمان بیشتر از یکسال بود. بعضی از کشورها دارای نظامهایی هستند که وجوه بطور خودکار از یک سال به سال دیگر منتقل میشود و این وجوه در طول اجرای پروژه قابل استفاده است. - با توجه به این که تفکیک فوق برخی از اصول متعارف بودجه را زیر سوال برده است، و ضمناً توجه بودجهریزان بیشتر معطوف به آثار اقتصادی استقراض بر اقتصاد شده است، در سالهای اخیر این روش در برخی از کشورها شامل: هند، سوئد و انگلیس منسوخ شده است. هزینههای جاری و سرمایهای در حال حاضر از طریق مجموع دریافتهای دولت (شامل استقراض) تأمین میشود. اعتقاد متخصصین مالیه عمومی این است که داشتن دو بودجه جداگانه جاری و سرمایهای موجب اختلال در امر تصمیمگیری خواهد شد. (A. Premchand 19)
باگسترش فعالیتهای دولت، بودجه نیز ابعاد جدیدی پیدا کرد. "سرجان هیکس Sir John Hicks" برای اولین بار در کارهای خود ابعاد اقتصادی را وارد ساختار بودجه دولت کرد. البته این اقدام که تاثیر زیادی در ساختار بودجه کشور انگلیس داشت تا یک دهه بعد، که ملاحظات اقتصادی اولویت بیشتری در شکلدهی اصلاحات پیدا کرد، در مورد توجه زیادی قرار نگرفت.
اصلاحات بودجهای در دهه 1950 دو وجه متمایز داشت. در کشورهای صنعتی، توجه بیشتر به سوی کاهش کنترلهای قانونی معطوف گردید. در حالی که در کشورهای در حال توسعه، بودجه به عنوان عاملی برای به حرکت درآوردن برنامههای توسعه و به حداقل رساندن تفاوتهای نهادی بین دستگاههای مالی سنتی و دستگاههای برنامهریزی سازمان یافته، مورد تاکید قرار گرفت. کاهش کنترلهای قانونی نهایتاً منجر به ایجاد نظام بودجهریزی عملیاتی - Performance Budgeting
شد. این نظام بعد جدیدی به ابعاد سنتی بودجه (صرفهجویی و کارایی) اضافه کرد. نظام بودجهبندی عملیاتی بین "کارایی"
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 29 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
تلفن................................................................................................ & 1
تلفن
تاریخچه تلفن
اختراع تلفن نیز مانند هر اختراع مهم دیگر مبتنی بر کوششها و تجربیات گذشتگان و نتیجهٔ رسیدن پیشرفتهای علمی و فنی به مرحلهای معین بود. به اصطلاح بعضی از مورخان تاریخ علوم، تلفن نیز دارای نیاکان و اجدادی است. یکی از این پدران یا اجداد، لوله صوتی گوتی Gauthey است که در سال 1782 اختراع شد و صوت را تا فاصله هشتصد متری انتقال میداد. جد دیگر تلفن هوک بوده است که با نخ کار میکرد. اما تلفن در شکل تکامل یافتهاش به وسیله الکساندر گراهام بل Graham Bell امریکایی (1847-1922) اختراع شد. تلفن فرستادن پیام و دریافت آن را بدون آن که نیاز به جدولی مانند الفبای مورس باشد ممکن ساخت. با استفاده از تلفن، مردمی که فرسنگها از یکدیگر دورند، تقریباً مانند مواقعی که رو به روی یکدیگر قرار دارند، میتوانند صحبت کنند. گراهام بل در آغاز بیشتر به تحقیق در مورد ناشنوایان میپرداخت اما بعدها بطور کامل به علم و تکنیک روی آورد. بل در سال 1877 شرکت بل تلفن Bell Telephone Association را تأسیس کرد که هنوز هم بزرگترین کمپانی سازنده تلفن در جهان است. بعد از ظهر روز دوم ژوئن سال 1875 میلادی مصادف با 11 خرداد 1254 شمسی گراهام بل با همکاری دوستش واتسن موفق به اختراع تلفن شد و در ژانویه 1876 میلادی دستگاه تلفن بل به کار افتاد. دهم مارس 1876 میلادی برابر با 1255 شمسی، بل از اتاق خود بهوسیله این دستگاه به دستیارش در اتاق دیگر گفت: آقای واتسن بیایید با شما کار دارم. تلفن، پس از اختراع کامل توسط بل به سرعت اشاعه یافت و سیمهای آن از شهری به شهر دیگر کشیده شد. چهارده سال بعد از اختراع تلفن یعنی در سال 1890 میلادی استروجر سیستم تلفن خودکار را بنا نهاد. در سال 1891 ارتباط تلفنی بین لندن و پاریس برقرار گردید. دو قاره اروپا و امریکا تحت محاصره شبکهای درآمد که روز به روز گسترش مییافت. روزی که بل درگذشت (سال 1922)، به احترام او ارتباط تلفنی بر روی شبکه وسیعی که دارای هفده میلیون تلفن بود به مدت یک دقیقه قطع شد. تلگراف و تلفن ارتباط سریع و فوری از راه دور را میان نقاطی که میتوانند سیمکشی بشوند، ممکن ساخت. اما از سال 1896 دانشمندان توانستند میان دو نقطه که حتی سیمکشی نشده بود ارتباط سریع و فوری برقرار سازند (تلگراف بیسیم، تلفن بیسیم یا رادیو تلفن).
تلفن................................................................................................ & 2
تلفن در ایران
در سال 1265 شمسی مصادف با 1886 میلادی، برای اولین بار در ایران، یک رشته سیم تلفن بین تهران و شاهزاده عبدالعظیم به طول 7/8 کیلومتر توسط بوآتال بلژیکی که امتیاز راه آهن ری را داشت کشیده شد ولی در واقع مرحله دوم فناوری مخابرات در تهران از سال 1268 شمسی یعنی 13 سال پس از اختراع تلفن با برقراری ارتباط تلفنی بین دو ایستگاه ماشین دودی تهران و شهر ری آغاز شد. پس از آن بین کامرانیه در منطقه شمیران و عمارت وزارت جنگ در تهران و سپس بین مقر ییلاقی شاه قاجار در سلطنت آباد سابق و عمارت سلطنتی تهران ارتباط تلفنی دایر شد. وزارت تلگراف در سال 1287 شمسی با وزارت پست ادغام و به نام وزارت پست و تلگراف نامگذاری شد. در سال 1302 شمسی قراردادی برای احداث خطوط تلفنی زیرزمینی با شرکت زیمنس و هالسکه منعقد شد و سه سال بعد در آبان ماه 1305 شمسی تلفن خودکار جدید بر روی 2300 رشته کابل در مرکز اکباتان آماده بهرهبرداری شد. در سال 1308 شمسی امور تلفن نیز تحت نظر وزارت پست و تلگراف قرار گرفت و به نام وزارت پست و تلگراف و تلفن نامگذاری شد. مرکز تلفن اکباتان در سال 1316 شمسی به 6000 شماره تلفن رسید و دو سال بعد بهرهبرداری شد و در سال 1337 به 13 هزار شماره توسعه یافت. خطوط تلفن جدید یا کاریر نیز پس از شهریور 1320 مورد بهرهبرداری قرار گرفت و ارتباط تلفنی بین تهران و سایر شهرها گسترش یافت و مراکز تلفنی تهران یکی پس از دیگری تأسیس شد. وزارت پست و تلگراف و تلفن در سال 1383 به نام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییر نام یافت.
شبکههای تلفن خصوصی در ایران
نخستین شبکه تلفن خصوصی ایران بنام تالیا در بهار 1384 هجری خورشیدی آغاز بکار کرد. شبکه تالیا که تنها سرویس تلفن همراه اعتباری را ارائه میکند، در فاز اول بهرهبرداری در شهر تهران فعال شده است و بر طبق برنامه در فازهای بعدی در شهرهای مشهد، اصفهان، تبریز، فارس، قم و اهواز و سپس در سایر شهرهای ایران فعال خواهد بود.
تلفن اینترنتی
یک نوع ارتباط تلفنی است که از طریق یک سرویسدهنده اینترنتی یا Voice Over Internet Protocol صورت میپذیرد. VOIP عبارت است از انتقال
تلفن................................................................................................ & 3
صوت، از طریق بستههای آدرس پروتکل اینترنت (IP) و اینترنت. در واقع یک مجموعه از سختافزار و نرمافزار است که ما را قادر میکند تا از اینترنت به عنوان واسط انتقالی برای تماسهای تلفنی استفاده کنیم. این روش به علت حذف مراکز تلفن راه دور از دایره تماس، از نظر هزینه بسیار به صرفه است.
در تلفن ثابت "هویت " مشترک مشخص است ِ از کجا؟ از آنجایی که مخابرات با کشیدن دو رشته سیم مسی تا در منزل یا محل کار و دادن بوق این کار برای مشترک کرده است.پس مرحله اول در شبکه مخابرات "هویت" یا شناسایی معتبر بودن مشترک است .
"مکان" مشترک نیز دقیقا مشخص است و این دیگر نیاز به توضیح ندارد یعنی سوییچ هنگامی که کسی با این مشترک کار دارد راحت آن را پیدا کرده و به آن زنگ می زند. قسمت بعدی " محل ثبت charging" است یعنی مشترک هرچقدر با تلفن خود به دیگران زنگ بزند هزینه آن در کجا ثبت می شود؟ جواب مشخص است - در سوییچی که به آن متصل است .
قسمت بعدی " ارائه سرویسهای جانبی " است مثل نمایشگر شماره تلفن و انتقال مکالمه و ... که این هم در سوییچی که تلفن به آن متصل شده است انجام می گیرد.
پس به طور خلاصه شبکه تلفن ثابت مشخصات زیر را دارا می باشد:
1- هویت یا شتاسایی مشترک
2- مکان مشخص جهت تماس گرفته شدن با آن
3- محل ثبت charging
4- ارائه سرویسهای جانبی
در شبکه موبایل ما یک وسیله به نام گوشی موبایل داریم که بدون سیم است و از لحاظ فیزیکی به جایی متصل نیست و هرلحظه مکان خود را تغییر می دهد و ممکن در یک روز در نقاط مختلف کشور (و حتی جهان) حرکت کند.
حالا سوال این است که چگونه باید جهار مشخصه بالا را برای آن پیاده کنیم ؟
قبل از هر چیز ذکر این مورد ضروری است که گوشی موبایل با روش بدون سیم (wireless) از طریق امواج الکترو مغناطیسی با آنتی که به آن BTS گفته می شود(در آینده مفصل در باره آن صحبت خواهیم کرد) ارتباط دارد و از طریق آن به شبکه موبایل وصل می شود(به جای دو رشته سیم مسی).
1- تعیین هویت:
تلفن................................................................................................ & 4
در موبایل به علت تغییر مکان مشترک (مستقل از مکان بودن) نیاز به مرکزی داریم که اطلاعات تمام مشترکین یک کشور و یا یک شرکت ارائه دهنده سرویس موبایل در آن ثبت شود تا هر وقت شبکه نیاز داشت در اختیار شبکه قرار گیرد(این کار در تلفن ثابت در همان مرکز سرویس دهنده به شما انجام می گیرد) به این مرکز HLR گفته می شود(Home Location Register) این مرکزها به صورت متمرکز در یک یا بعضا در نقاط محدودی از یک کشور ایجاد می شود.
و برای اینکه یک مشترک امکان استفاده از شبکه را داشته باشد به مشترک کارتی به نام SIM (Subscriber Identity Module) کارت داده می شود که این کارت وسیله شناسایی مشترک در شبکه است - پس اگر SIM کارت در گوشی موبایل قرا رگیرد و تعاریف مخصوص آن در HLR ثبت گردد مشترک می تواند هر کجا از کشور که برود امکان تماس گرفتن و یا تماس گرفته شدن را دارا می باشد.
2- مکان مشترک در شبکه موبایل
هنگامی که یک مشترک در شبکه حرکت می کند با تکنیکهایی که در آینده در باره آن صحبت خواهیم کرد آخرین مکان آن در HLR ثبت می شود بنابرابن هر کس بخواهد به یک موبایل زنگ بزند آخرین مکان آن از HLR پرسیده می شود و بعد به موبایل زنگ می خورد.
3- ثبت charging
ثبت مقدار هزینه مکالمه موبایل در آخرین سوییچی که به موبایل سرویس می دهد انجام می گیرد .
مثلا مشترکی از تهران به سمت مازندران رفته و از آنجا به مشهد می رود ودر طی مسیر چندین بار به نقاط مختلف تماس گرفته است هنگامی که در محدوده تهران بوده در سوییچهای تهران charging ثبت شده و در ملزندران در سوییچ مازندران و در مشهد هم در سوییچ مشهد ثبت می شود.
در آخر کلیه هزینه مکالمات از سراسر کشور به مرکزی در تهران که مرکز صورتحساب است ارسال می شود و بعداز جمع بندی و محاسبه برای مشترک صورتحساب ارسال می شود(در تلفن ثابت تمام هزینه های مکالمه در مرکز سرویس دهنده ثبت می شود)
4- ارئه سرویسهای جانبی
این سرویسها توسط آخرین سوییچ سرویس دهنده به موبایل از طریق HLR سوال می شود که چه سرویسهایی باید در اختیار مشترک گذاشته شود مثل انتفال مکالمه - انتظار مکالمه - نمایشگر شماره و .. و سپس آن سرویس ها توسط آخرین سوییچ
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 16 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
تاریخچه استرس
لکرد برنارد فیزیولوژیست قرن 19 متذکر شد که سلولهای بدن موجودات پیشرفته بوسیله محیط مایعی مانند خون احاطه شده و برای ادامه زندگی باید بطور مستمر وجود و ثبات داشته باشد. سلیه و همکارانش در سال 1925 در تحقیقات خود نشان دادند که تحت فشار، ارگانیسم به واکنش مبارزه یا فرار مبادرت می ورزد و اگر این پاسخ مزمن گردد تغییرات دراز مدت مانند فشار خون ، تصلب شرائین ، ضعیف شدن مصونیت بدن در مقابل امراض و تعداد بی شماری مشکلات دیگر می شود. در اوایل دهه1950 میلادی هملز در پژوهش های خود به این نتیجه رسید که تنها عامل مشترک در ایجاد هر نوع استرس لزوم و ضرورت و اجبار در تغییر و تحول مهم در زندگی معمولی فرد است.
1
تاریخچه استرس
لکرد برنارد فیزیولوژیست قرن 19 متذکر شد که سلولهای بدن موجودات پیشرفته بوسیله محیط مایعی مانند خون احاطه شده و برای ادامه زندگی باید بطور مستمر وجود و ثبات داشته باشد. سلیه و همکارانش در سال 1925 در تحقیقات خود نشان دادند که تحت فشار، ارگانیسم به واکنش مبارزه یا فرار مبادرت می ورزد و اگر این پاسخ مزمن گردد تغییرات دراز مدت مانند فشار خون ، تصلب شرائین ، ضعیف شدن مصونیت بدن در مقابل امراض و تعداد بی شماری مشکلات دیگر می شود. در اوایل دهه1950 میلادی هملز در پژوهش های خود به این نتیجه رسید که تنها عامل مشترک در ایجاد هر نوع استرس لزوم و ضرورت و اجبار در تغییر و تحول مهم در زندگی معمولی فرد است.
4
استرس چیست؟
از بسیاری جهات استرس مانند عشق است . خودش را از راه های عجیب نشان می دهد، و یک نیروی قوی است که قادر است خوبی ها و بدی های بسیاری را سبب شود و هر کس آن را به گونه ای درک می کند. از نظر علمی، استرس عبارت است از عدم تناسب بین تقاضاها در زندگی ما و منابعی که برای برآوردن آنها داریم. در حقیقت استرس یک واقعه نیست. بلکه واکنش فرد نسبت به یک واقعه است.این پاسخ غیرارادی به خطر، از اولین روزهای زندگی در ما به ارث گذاشته می شود. وقتی ما از استرس حرف می زنیم، آنچه معمولاً شرح می دهیم یک سری نشانه ها هستند که ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند.بیماری های قلبی، زخم های گوارشی، احساس فرسودگی و خستگی مداوم، از دست دادن حافظه، گرفتگی عضلات گردن، افسردگی و سردرد، تعدادی از نشانه های عمومی استرس می باشند. استرس مزمن در بسیاری از افراد سبب چاقی می شود که همین امر به نوبه خود از طول عمر می کاهد. حتی بیماری های خطرناکی مانند سرطان ها با استرس در ارتباط هستند.تحقیقات نشان داده است که بدن زنان و مردان به گونه ی متفاوتی به تنش های روانی پاسخ می دهد. همچنین محققان مدارک غیرقابل انکاری درباره چگونگی اثرآن بر رشد و تکامل کودکان از نخستین هفته های زندگی ارائه داده اند. واکنش استرس در برابر خطر، در دو مرحله مجزا عمل می کند: درمرحله نخست ، مغز احساس خطر را دریافت می کند و با ارسال پیام به مرکز غدد فوق کلیوی سبب ترشح آدرنالین می شود. آدرنالین به خون می ریزد، تنفس کوتاه می شود، ماهیچه ها سفت می شوند و بدن برای عمل آماده می گردد.مرحله دوم واکنش استرس ، طی 5 تا 10 دقیقه بعد اتفاق می افتد. به نظر می رسد محور هیپوتالاموس - هیپوفیز و قشر غدد فوق کلیه رابطه نزدیکتری با استرس های هیجانی و فکری داشته باشد.استرس به گونه شگفت آوری می تواند شکل بدن ما را عوض کند. واکنش استرس بلافاصله ذخایر چربی بدن را برای تولید انرژی و متابولیسم در عضلات به حرکت در می آورد. با اطمینان می توان گفت که سلول های چربی شکم به این هورمون ها حساس هستند و افراد دارای مقادیر زیاد این هورمون ها، مستعد تجمع چربی در ناحیه میانی بدن هستند، حتی اگر سایر نواحی بدن لاغر باشند. پاسخ به استرس در زنان و مردان اختلافات فاحشی دارد. فشارخون زنان در این شرایط کمتر از مردان افزایش می یابد، هر چند پس از یائسگی یا برداشتن رحم ، این تفاوت کمتر خواهد شد. این امر مطرح کننده ی اثر حمایتی استروژن است. اما واکنش زنان نسبت به استرس زاهای بیرونی طیف وسیعتری را نشان می دهد. به عبارت دیگر، زنان بیشتر تنش های خارجی را احساس می کنند و این به دلیل طرز نگاه خاص آنان به جنبه های مختلف زندگی است. در حقیقت مردان در یک زمان تنها مراقب یک چیز هستند، اما زنان مراقب همه جا هستند. به نظر می رسد جدا از جنسیت، تجارب اوایل دوران کودکی نیز اثر عمیقی بر شیوه برخورد با تنش های خارجی داشته باشد.
مدیریت استرس واضطراب درکارکنان
مدیریت و اضطراب را چند گونه می توان به هم ربط داد .سه نمونه اش را بخوانید
1- وضعیتی که در آن همه چیز آشفته است و همه نگران، و کسی توان تصمیم گیری ندارد
2- مدیریت اضطراب زا : منظور مدیر یا مدیریتی است که به اشکال و طرق گوناگون در زیر دستانش دلهره و تشویش می آفریند انگیزه این گونه مدیران که گاه ناخودآگاه اضطراب آفرینی می کنند بازدهی بیشتر در کاریا. اما پیش می آید که از سر نابلدی اوضاع را به هم می ریزند و باعث به هم ریختن نظم ، و ایجاد تشویش در کارکنان، به خصوص کارکنان وظیفه شناس می شوند. البت ده حتما شما هم کم ندیده اید مواردی از این گروه را که خود اوضاع را خراب می کنند و کارکنان را بازخواست. نزد این دسته عدم موفقیت در کارها و پس ماندگی همیشه تقصیر و یا توطئه دیگران است. فکر کنید با چنین مدیریتی فهرستنویس چگونه باید شماره بازیابی را صحیح بدهد و کتابدار میز امانتبا چهوضعیت عصبی و روانی باید پاسخگوی مراجعان باشد.
مدیریت اضطراب زدا : مدیری که رهبر است. او مجموعه و کارکنان را خوب می شناسد، در حوزه کاری متخصص و در کارهای شخصی و اداری اش منظم است. به قول خارجی ها دیسیپلین دارد. دلسوز است و دلسوزی اش را نه با آسان گیری در امور جدی ، که در مواقع اضطراب به کارکنانش نشان می دهد. می پرسید چگونه؟
او برای همه کارها برنامه ریزی انعطاف پذیری دارد. به بهبود کار می اندیشد . نظم و انتظام کارها را با مطالعه و با توجه با مباحث و آموزه های علمی و تخصصی برقرار کرده و آن را شخصی نمی داند. برای "ماندن" انتظام امور را به هم نمی زند و در حوزه های تخصصی که با روابط و سلیقه های شخصی ملازم نیست، مقابل " بالا دستی ها" دست تسلیم بالا نمی برد. او فشارهای "بالادستی ها" را، وقتی غیر منطقی و غیر تخصصی است، و برخاسته از سفارش ها و توصیه های خاص، خود مدبرانه تحمل می کند و در این موارد کارکنانش را از اضطراب های ناشی از ندانم کاری "بالا دستی ها" در امان نگه می دارد. مسوولیت قصورو تقصیر کارکنانش را خود می پذیرد. کمتر همرنگ و همصدای همترازانی می شود که نه اصول مدیریت می شناسند و دانش و تخصص لازم را دارند یافته های حاصل از تحقیقات پژوهشی نشان داده اند که : 1 - اضطراب در وظایف آسان تاثیری بر عملکرد ندارند. 2 - اضطراب در وظایف دشوار موجب تضعیف عملکرد می شود., مهمترین نتیجه جنبی حاصل از این تحقیق که پیشنهاد گردیده در آینده مورد مطالعه و بررسی بیشتر قرار گیرد ، تاثیر مثبت و یا ارتباط مستقیم اضطراب با کمیت انجام وظایف و مسئولیتها و همچنین ارتباط معکوس آن با کیفیت کار است
3
مقدمه:
به مجموعه واکنش ها و کنش های پدیده ها ، رفتار گفته می شود . شناخت و شناسائی این رفتار ها امکان پیش بینی ، کنترل و تغییر رفتار پدیده ها را میسر می سازد . در مقوله تجارت و بازار ، مطالعه رفتار مشتری ، رفتار کارکنان ، رفتار سازمان ، رفتار رقبا و سایر اجزا از اهمیت بسزائی برخوردار است که باید با روش های علمی وتحقیقاتی به آن پرداخته شود . مثلا بررسی و شناخت رفتار مشتری با محصول ، ما را در زمینه تغییر روش های فروش ، تولید ، توزیع و قیمت راهنمائی می کند . مطالعه رفتار کارکنان و واکنش های فردی و یا گروهی آنان می تواند تحلیل های بسیار مفیدی را برای پیش بینی ، کنترل و تغییر هنجار های رسمی و غیر رسمی درباره شخصیت ، ادراک ، نگرش ، یادگیری و آموزش افراد در اختیار مدیران قرار دهد تا امکان دستیابی به راهکار های تقویت هنجار ها و یا حذف ناهنجار ها برای ایشان فراهم آید . سازمان نیز تحت تاثیر نیروهای محیطی ، دارای واکنش هائی
می باشد که رفتار سازمانی نام دارد .مواردی چون فرهنگ سازی ، جایگاه سازمانی و ... از جمله رفتارهای سازمانی هستند که همواره در تحلیل های کلان از یک موسسه و بنگاه اقتصادی ، مورد توجه قرار می گیرند . برای یررسی و شناخت رفتار ها ، مطالعات و روش های فراوانی وجود دارد که در چارچوب روش های علمی و تخصصی انجام می شود . از این رو با توجه به اهمیت موضوع توصیه می شود . سازمان ها ، موسسات و بنگاه های اقتصادی با مشاوره کارشناسان به بررسی رفتار های فردی ، گروهی و یا سازمانی خود اقدام نمایند . در این بخش ، برخی از نتایج کلی مطالعات رفتار شناسی را درباره استرس و اضطراب کارکنان و مدیران را پی می گیریم .آدمی برای آنکه به طرز بهنجاری به کار و کوشش بپردازد بایستی کمی استرس احساس کند . بر انگیختگی هیجانی ملایم ،آدم ها را در جریان کاری که به عهده دارند هشیار نگه می دارد . آدمی هنگام روبرو شدن با استرس با آن دسته از الگو های رفتاری روی می آورد که پیش از آن برایش کارائی نداشته است . به عنوان مثال ، یک آدم محتاط ممکن است محتاط تر هم بشود و سرانجام به کلی کناره بگیرد . و یک آدم پرخاشگر ممکن است کنترل خود را از دست بدهدو بی مهابا همه چیز را در هم بکوبد .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 73 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
8
«پیشگفتار»
آنچه که لازم است در ابتدای این مهم، بیان شود اینکه نگارندة این مطالب در خانواده ای که اهل بهنمیر بوده است بزرگ شده است و چون از کودکی در آن محًل رفت و آمد می کرده و با محیط و مردمان و تشکیلات و جلسات آن تا حدودی آشنائیت داشته است، همیشه علاقمند به دانستن اطلاعاتی دربارة انتشار امر مبارک در آن خطًه داشته و هنگامیکه موضوع پایان نامه به عنوان تاریخچة بهنمیر مورد تأئید یاران باوفای جمال قدم واقع شد،چنان شوق و شوری در من ایجاد شد که سراز پا نمی شناختم ، ولی مدام فکر را حصر در این موضوع می کردم. چگونه میتوانم لغاتی را بیابم که تمام احساسات قلبیم را در این خصوص بیان کند ولی از آنجائیکه همیشه در همه حال الطاف و عنایات الهیه شامل این بی مقدار بوده است.با اطمینان خاطر سفر اولیة خودم را به آن نقطه آغاز نمودم،پس از بررسی اولیه متوجه شدم هیچ گونه تحقیقی بجز یک جزوة کوچک چند برگه ایی که توسط جناب مهرابخانی تهیه شده بود هیچ منابع خاصی و یا منبع مطالعاتی،حتی در مورد موضوعات جغرافیایی آن وجود ندارد،عزم خود را جزم نمودم که با توجه به متقدمینی که در آن ناحیه است بتوانم مطالبم را تکمیل کنم ولی با توجه به اینکه احبای بهنمیر تمام الواح و آثار نازله از طلعات مقدسه و مدارک مهم را به دستور یاران ایران به دارالاثار فرستادند،هیچ مدرک مهمی در دست نبود.و نیز بسیاری از مطالب را همة افراد به یاد نداشتند و باید حداقل دو تا سه بار نزد هر کدامشان برای مطالب جمع آوری شده می رفتم.و با توجه به شغل کشاورزی که ساعات ملاقات را هم تحت تأثیر قرار می داد روند کار را کند کرده بود.
هرچه بیشتر تحقیق می شد،مشکلات کاربیشتر معلوم می گردید، مثل وقت گرفتن و همکاری نکردن ایرانگردی و جهانگردی ساری،کتابخانه های ساری و بابلسر فقط به جهت تهیة مطالب جغرافیایی، و از طرفی دیگر محروم بودن از نظریات استاد رهنما.در مطالب جمع آوری شده انگیزة نگارنده را تحت تأثیر گذاشت. به نظر می رسید،مطالبی که جمع آوری شده،نیاز اساسی به بررسی از طرف مشاور،و استاد راهنما دارد ولی متاسفانه ایشان به دلیل مشغلة کاری و زندگی ، نگارنده این رساله را از راهنمائی محروم نمودند.
رسالة حاضر گویای فداکاری ها و اقدامات ارزشمند یاران آن دیار می باشد، و جای هزاران شکر و سپاس است که فرصتی فراهم گشت که رهسپار آن خطًه شوم و شاهد روند و پیشرفت امر الهی از زمان حضرت اعلی تا اکنون باشم.انشاءالله آیندگان بتوانند تحقیقات وسیعتری در زمینه هایی که لازم می دانند داشته باشند .
8
در اینجا لازم می دانم از زحمات بی شائبة خانوادة محترم آقای میثاق فلاح،که ما را در این امر مهم یاری داده اند،قدر دانی نموده و همچنین دیگر اهالی آن مرز و بوم که در ساعات متوالی به منازلشان رفته و بنده را راهنمائی نموده که بتوانم چنین مجموعه ای را تدوین نمایم تشکر نموده و نیز از همة عزیزانی که در تایپ رساله و عکس ها از جمله آقای آرمین شریفی و دیگردوستان نهایت سپاسگذاری را می نمایم و همچنین شاکر و سپاسگذاریم که والدین گرامیم مرا همیشه در همة مراحل زندگی،خصوصاّ در سفر های تحقیقاتی حامی بوده اند و در انتها از همسر فداکارم و جناب آقای فرشید خودکار که نهایت صبر و بردباری در زمانیکه سیل یأس و حرمان سراپای وجودم را فرا گرفته بود و هنگامیکه امیدی به تمام کردن این رساله نداشتم ایشان به عنوان یک مشوًق حقیقی مرا در پایان رساندن و تدوین مطالب حمایت نموده نهایت تشکر را دارم و از آستان جمال اقدس ابهی برای همگی این عزیزان،تأئید و توفیق روزافزون را سائلم.
فهرست
پیشگفتار
چکیده
مقدمه
فصل اول:جغرافیای بهنمیر 17
موقعیت جغرافیایی 17
وجه تسمیه بهنمیر 18
رودها،گیاهان،جانوران به طور اختصار 19
در یای خزر 19
مهمترین روددر خطة بهنمیر 20
جانوران ناحیة بهنمیر 21
رستنی ها وگیاهان این منطقه 21
8
موقعیت اقتصادی و شغلی 21
نباتات غذایی 24
الف- زراعت نیشکر 24
ب- برنج 26
وضعیت اقتصادی خانوار بهائی و موقعیت شغلی آن در سالهای اولیه 26
اعتقادات،مذاهب،رسوم و آداب 27
مذهب اهالی بهنمیر 27
آداب و رسوم و گویش و لهجة اهالی بهنمیر 28
صنایع دستی ناحیة بهنمیر 30
اوضاع و احوال اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی در زمان ظهور 31
وضعیت خانوار بهائی از نظر سنی جوان یا پیرنسبت به زمان قبل و یا حال 32
فصل دوم:تاریخچة نفوذامر مبارک در بهنمیر 33
پیدایش اولیة امر در آن خطًه 34
شرح حال اصحاب بهنمیر در قلعة شیخ طبرسی 34
جناب رسول بهنمیری دارابدینی 35
جناب آقاطاهر(برادر آقا رسول) 41
آقا محمدحسین(برادر آقا رسول) 41
آقا علی(عموی آقارسول) 42
محمدجان(پسر آقا علی) 42
مسیح(پسر اقا علی) 42
آقا نظام 42
صفی علی 42
آقاشفیع 42
ملا محمدیوسف 43
عظیم بهنمیر(پسر عموی آقا رسول) 43
قاسم(سلمانی آقا رسول) 43
آقا غلام رضا بهنمیری(بقیه السیف) 44
آقا عباس(بقیه السیف) 45
8
مشهدی احمدعلی (بقیه السیف) 45
آقالر بهنمیری (بقیه السیف) 46
ملاحسین بهنمیری 47
ملا امینا (بقیه السیف) 48
نفوس مؤثر در نفوذ و استقرار امر 49
شرح خاطره 52
چگونگی توسعة امر در سالهای اولیه در بهنمیر 53
مبلغین و نفوس مشهور و بهائیان معروف 54
جناب آقا علی اکبر فروتن 55
میس کهلر 56
جناب اولینگا وهمسر گرامیشان 57
ایادی عزیز امر الله جناب ذکر الله خادم 59
جناب جلال خاضع 60
جناب علی آذری 62
جناب عباس محمودی 63
جناب هوشمند فتح اعظم 63
دیگر مبلغینی که باعث توسعه و انتشار امر گردیدند: 63
آقا شکرالله سلیمی 64
آقای دکتر مسیح فرهنگی 64
حکایتی از شخصی به نام مش نصرالله یوسف زاده 65
نفوس نفیسه ای که سبب اعلاء کلمه الله گردیدند 66
7-نفوس مهمه که مصور خدماتوعلت تحکیم در آن خطه بوده اند: 67
کربلائی کرامت 67
فرج الله سنائی 67
شیخ رمضان علی عَمْرَیی 69
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 21 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
تاریخچه آب انبار
آب انبار در کشورهای یونان و روم نیز از این شیوه برای ذخیره آب استفاده میشد.
آبانبار در ایران
شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک بخش عمده ای از ایران، تاثیر ژرف و بنیادی در خلق پدیدههای گوناگون معماری این سرزمین گذاشته است. ریزشهای آسمانی در ایران، به جز ناحیه شمالی و سواحل دریای مازندران، در بقیه نواحی بسیار کم است. به همین دلیل، از دیرباز در بیشتر دشتهای وسیع ایران، برای دسترسی به آب، تلاش چشمگیری صورت گرفته و ایرانیان با بهره جستن از تمامی تواناییهای خود، دهها کیلومتر قنات حفر کرده اند. آنها در کنار ساخت قناتها و سدها، به ذخیره سازی آبهای فراوان زمستانی برای به مصرف رساندن آنها در فصلهای گرم سال نیز توجه داشته اند و برای تحقق این مساله، «آبانبار» را بنیان گذاشته اند.
آبانبارها علاوه بر نقش مهمی که در زندگی روزمره مردم داشته اند، از موقعیت خاصی نیز در فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین، بهره مند بوده اند. پیوند میان آب و آیینهای مذهبی، در دوران بعد از اسلام نیز در ایران ادامه یافت؛ به گونه ای که نیایشگاههای آناهید، جای خود را به مصلیهای شکوهمند خارج از شهر داد.
آبانبارها در بافت شهرهای حاشیه کویر، مرکز بسیاری از آبادیها و شهرکها و محلهها بودهاند و در بسیاری از محلهها بزرگترین و چشمگیرترین واحد معماری به شمار میروند.
فن ساختمان و شیوه معماری در ساختمان آبانبارها دارای اعتبار خاصی است؛ چرا که سازندگان این واحدها با دقت و نکتهسنجی بسیار، به مسایل عمده ای چون میزان فشار آب بر کف و سطح آبانبار، مساله اندود داخل بنا، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب، توجه کامل داشتهاند.
هنر تزیین نمای خارجی این آبانبارها، به خصوص سردر ورودی آنها و در برخی از موارد، انتخاب اشعار جالبی برای کتیبه بالای سردر، همگی نشان دهنده آن است که این بناها با بسیاری از ویژگیها و روحیات ساکنان پیرامون خود، ارتباط نزدیک و مستحکمی داشته اند.
دلایل وجودی آبانبار
دلایل جمعآوری و نگهداری آب در آبانبارها را میتوان به صورت زیر دسته بندی کرد:
الف) تبخیر شدن آب در اثر تماس مستقیم با گرمای خورشید و جریان هوا
ب ) فاسد شدن آب در هوای آزاد
ج) گرم شدن آب به علت تابش نور خورشید
عملکرد و ارکان آبانبارها
انواع آبانبارها از نظر نوع عملکرد و ارکان :
1. آبانبارهای خصوصی: این آبانبارها در خانههای شهری و یا روستایی، عموما در زیر ساختمان یا در زیر سطح حیاط ساخته میشوند. مخازن این آبانبارها معمولا مکعب یا مستطیل هستند و سقفی مسطح یا گهوارهای دارند. در این نوع آبانبارها اگر مخزن زیر حیاط خانه ساخته میشده، برداشت آب از آنها با دلو و از راه دریچهای که در سقف یا نزدیک به سقف بوده، به وسیله تلمبه دستی انجام میگرفته است. اما چنان چه مخزن در زیر قسمت مسکونی ساخته می شد معمولا دسترسی به آب از طریق پاشیر صورت میگرفت. این مخازن، عمدتا یک هواکش یا بادگیر برای تهویه دارند که تا بام خانه امتداد مییابد. گنجایش برخی از این آبانبارها برای تامین مصرفی سه تا چهار سال یک خانه، کافی است.
«ایران به جز چند رود بزرگ و متوسط که با بهرهمند بودن از سرچشمههای برفگیر، در تمامی طول سال جریان دارند، عمده رودها در بخش کوتاهی از سال، آب در بستر دارند و بیشترشان از میانه بهار تا پایان پاییز، خشک و بی آب هستند.»
2. آبانبارهای عمومی: این آبانبارها اکثرا بناهای بزرگ و چشمگیری هستند و سازندگان آنها حکام و اعیان یا مردان نیکوکار محلی بودهاند که هزینه ساخت آنها را از بیتالمال یا از اموال خویش میپرداخته اند.
الف) آبانبارهای شهری: معمولا در مراکز محلهها و در کنار امکان مذهبی، آموزشی، رفاهی و تجاری ساخته میشدند. نمونههای بازمانده از این آبانبارها نشان میدهد که آنها نسبت به انواع دیگر دارای ظرفیت بیشتری بوده و می توانستند نیاز محلات پرجمعیت شهری را برای ماهها تامین کنند.
اهمیت حیاتی این بناها موجب میشد که در انتخاب نوع مصالح و کیفیت ساختمان آنها شود و افزودن بر بخشها و اجزای ضروری، جلوخانهایی بزرگ، سردر و هشتی، پلههای پهن، بادگیرهای بلند و همچنین تزیینات گوناگون در آنها به کار رود. از جمله معروفترین این آبانبارها در تهران باید به این موارد اشاره کرد: «سید اسماعیل، صاحب ایوان، بابا نوذر، یوزباش، سید ولی، امامزاده یحیی، رضا قلی خان، چهل تن و کوچه غریبان.
2
در سمنان آبانبار قلی و سرخه، در قزوین آبانبارهای حاج کاظم و سردار بزرگ، در مشهد آبانبارهای حوض لقمان، حوض میرزا ناظر، بالا کوچه و چهل پایه و در کاشان آبانبار سیدحسین دخان، از نمونههای معروف این نوع معماری به شمار میروند.
2_ب) آبانبارهای روستایی: عموما در میدانهای مرکزی روستاها ساخته میشدند. این آبانبارها معماری بسیار ساده ای داشتند و از مصالح موجود در محل و بیشتر بدون تزیینات و پیرایهها، شکل میگرفتند. از نمونههای شناخته شده این آبانبارها میتوان به آبانبار حاج سیدحسین در آبادی خنک (خونک) و آبانبار دو راه در آبادی در رحمت آباد استان یزد اشاره کرد.
2-ج) آبانبارهای قلعه ای: این آبانبارها بسیار ساده و اغلب به صورت حوضهای سرپوشیدهاند. مخزن آنها نسبتا کوچک و عمیق است و به شکل چاهی سریع در قسمت مرکزی آبانبار ساخته میشده است. برخی از آنها به نحوی با مجموعه بناهای قلعه ترکیب شدهاند که بتوانند آب باران که روی بامها و صحن قلعه روان میشود، جمع آوری و ذخیره کنند.
معماری آبانبارهای داخل کاروانسراها را میتوان تاثیر گرفته از این نوع آبانبارها دانست و در این گروه مطالعه کرد. این بناها معمولا به صورت حوضهایی سرپوشیده در میان حیاط و روی محورهای اصلی کاروانسرا ساخته میشدند.
2-د) آبانبارهای میانراهی: این آبانبارها معمولا در مسیر جادههای کاروانرو و در کنار کاروانسراها شکل میگرفتند. آنها مخازن استوانهای و پوشش گنبدی دارند و برخی نیز اطاق و کلاهفرنگیهایی برای استراحت مسافران و خواندن نماز دارند.
از نمونه آبانبارهای میانراهی میتوان به آبانبارهای حوض بلند وزیر بر سر راه یزد به مشهد و آبانبار حاج حسین معمار در جاده یزد به تهران، اشاره کرد.
2-ه) آبانبارهای بیابانی: معمولا در بیابانهای خشک و به منظور سیراب کردن دامها ساخته میشدند. مخازن این آبانبارها معمولا چهارگوش ساخته میشده و دیوارهایشان حدود دو متر بالاتر از سطح زمین بوده است.
مقدمه
3
شکل 1: یک آب انبار قدیمی سنگی در جاده تهران - گرمسار. در این عکس قسمت های مختلف آب انبار شامل مخزن، گنبد و سردر راه پله مشخص می باشد.
به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده ای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانه ها و عدم دسترسی به آب، تمهیدات گوناگونی جهت تامین آب شیرین در فصول خشک سال شده است. احداث بند، قنات و آب انبار را می توان از این جمله نام برد. در این رابطه، آب انبار همان گونه که از نام آن مشخص است، برای ذخیره آب در فصول پر آب و استفاده از آن در بقیه ایام سال می باشد.
قدیمی ترین آثار به جای مانده از آب انبار تقریباً با پیدایش اولین تمدن های ایران هم زمان است. مخزن آب شهر ایلامی - دورانتاش (1) ۞ در چغازنبیل مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد هنوز باقی است. از دوران حکومت هخامنشیان نیز بقایای آب انبار و آب راه های متعدد در قصر جمشید وجود دارد.
در دوره اسلامی، آب انبار نیز مانند سایر ابنیه شهری در مراکز تجمع، مانند راسته های بازار و مراکز محلات و همچنین در کاروانسرا های بین راهی احداث می شده. در شهر های گرم و خشک ایران هر محله ای اغلب برای خود یک آب انبار داشته که توسط اهالی محل احداث می شده و یا گاهی بانی آن یکی از افراد متمکن و خیرخواه محله بوده است. آب انبار توسط اهالی خود محل اداره می شد و از کسی مبلغی برای استفاده از آن گرفته نمی شد، فقط اهالی محل خرج تعمیرات و نگهداری آن را می پرداخته اند.
در شهر های گرم و خشک آب انبار از ابنیه مهم شهری بوده و بنای آن با بادگیر های بلند و گنبد های حجیم از فواصل دور در سیمای شهر خودنمایی می کرده است. آب انبار های مهم دارای سردر های ورود بسیار زیبا بوده اند که با انواع کاربندی ها و مقرنس ها تزیین می شده و گاهی شعری در جهت سلام بر امام حسین (ع) و لعنت بر یزید و یا یادآوری خیری که بانی آن انجام داده بر روی کاشی های هفت رنگ نقش می بست. چنانچه ابیات زیر قسمتی از اشعار نوشته شده بر روی آب انبار حاج میرزا حسین عامل در نزدیکی میدان امام ساوه بیانگر آن است.
تاریخ احداث آب انبار ها، معمولاً در درگاه آن ها ثبت می شده و با حساب ابجد، سال بنای این آب انبار 1186 هجری قمری (2) ۞ که به دوره زندیه بر می گردد، می باشد.
فراهم نمودن آب بهداشتی، خنک و قابل دسترس برای همه اهالی، احتیاج به یک سری تدابیر زیست اقلیمی داشته است که در دنباله این مقاله بحث خواهد شد.
اقلیم
5
شکل 2: سردر راه پله یک آب انبار در روستای کوهستانی ابیانه. مخزن آب انبار، درست پشت راه پله واقع است.
آب انبار در نواحی گرم و خشک از جمله ملزومات مهم برای تداوم زندگی در این مناطق بوده و در اکثر محلات شهری و روستا ها یک یا چند آب انبار وجود داشته است. این آب انبار ها شامل یک مخزن (3) ۞ بزرگ مکعب یا مکعب مستطیل و یا استوانه ای شکل در داخل زمین بوده اند که روی این مخزن را با طاق قوسی و یا گنبدی می پوشاندند (شکل 1). این مخازن غالباً یک و در بعضی از موارد دو راه پله برای برداشت آب از مخزن داشته اند (شکل 9).
در نواحی کوهستانی نیز با وجود اینکه بارندگی نسبتاً بیشتر از نواحی گرم و خشک است و اغلب در این نواحی چشمه سار ها و نهر های دایم یا فصلی جریان دارد ولی برای ذخیره آب قابل شرب، معمولاً از آب انبار استفاده می کردند، هر چند که تعداد آب انبار های در این نواحی کمتر از مناطق گرم و خشک می باشد. در بعضی از موارد، پوشش سقف آب انبار در نواحی کوهستانی خصوصاً در مناطق خوش آب و هوا و جنگلی، به صورت مسطح است و با چوب و کاهگل پوشش می شود. مخزن این نوع آب انبار ها به لحاظ پوشش سقف آن به صورت مکعب و یا مکعب مستطیل است (شکل 2).
شکل 3: نمای داخلی گنبد و هواکش آب انبار نو در محله آب انبار نو در ساری.
در شهر همدان، در دامنه کوه الوند، خانه ها اغلب چاه داشته اند. البته در بعضی از خانه ها که بر روی مجرای زیرزمینی قنات ساخته شده بودند، می توانستند مستقیماً از آب قنات استفاده کنند. در این گونه خانه ها، مسیر قنات از سیزان (4) ۞ رد می شده که اطاقی به نام حوضخانه در آنجا با طاق ها و آجرکاری های بسیار زیبا درست می کردند. این مکان در تابستان بسیار خنک بوده و جهت استراحت استفاده می شده. به این محل چشمه هم اطلاق می شده است. در اکثر سرا ها و مراکز محلات شهر نیز دسترسی به آب قنات امکان داشته است.
در مناطق پر آب و یا مناطقی که مقدار نزولات جوی زیاد می باشد، آب انبار هر چند به تعداد اندک، وجود داشته است. در شهر تاریخی اصفهان در کنار رودخانه زاینده رود، اغلب خانه ها دارای چاه آب بوده اند و با کندن